Thứ Bảy, 15 tháng 1, 2011

Tiểu·từ·điển phương·ngữ Quảng·Bình

Người·soạn: Nguyễn·Tiến·Hải, Nguyễn·Minh·Hải.

Cập·nhật vào ngày 17 tháng 01 năm 2011. (558 mục·từ)

Nhận·xét về một số đặc·điểm của phương·ngữ tỉnh Quảng·Bình: 
  • Các tiếng trong tiếng phổ·thông (tiếng Việt chuẩn quốc·gia hiện·nay) có dấu·ngã (~) thì thường được phát·âm thành dấu·nặng (.), ví dụ: đã => đạ, đũa => đụa, mỡ =>mợ,... 
  • Một số ít tiếng có dấu hỏi bị biến thành dấu nặng: cửa => cựa, 
  • Các tiếng có vần ưng => ơng. Ví·dụ: trứng => trớng, mừng=>mờng, đựng=>đợng,… 
  • Vần ông => ôông. Ví·dụ: không => khôông, ông => ôông, công việc => côông việc, chồng sách => chôồng sách,... 
  • Vần oc => ooc, vd: học => hoọc, đọc => đoọc, mọc => moọc, móc => moóc,...(nhưng điều này không phải luôn luôn đúng, ví·dụ: "con cóc" vẫn là "con cóc", ...) 
  • Các tiếng có phụ âm nh => d (z), ví·dụ: nhiều => diều, nhãn => dản, nhà => dà,… 
  • Các xã khác nhau trong tỉnh, thậm chí hai làng cạnh nhau cũng có tiếng nói khác nhau (đáng kể hoặc không đáng kể), cụ thể là cách phát âm các phụ âm và một số nguyên âm bị lệch chuẩn.
Ví·dụ, dân xã Hoàn·Trạch (huyện Bố Trạch) thường phát·âm các tiếng có phụ·âm đầu là dgi thành r, ví dụ: con dao => con rao. Dân thôn Đại Nam 1, xã Đại Trạch, huyện Bố Trạch thường phát âm chữ như chữ th trong các từ tiếng Anh this, that, the, ví dụ: dạ dày => dạ thày. Còn dân thôn Đại Nam 2 ở kế bên phát âm chữ mặn => ma..ạn,...

Quy·ước chữ·viết·tắt:
QB = Quảng·Bình; QT = Quảng·trị; H = Huế; NA = Nghệ·An

BT = Bố·Trạch (huyện thuộc tỉnh Quảng·Bình)

LT = Lệ·Thủy (huyện thuộc tỉnh Quảng·Bình);

MH = Minh·Hóa (huyện thuộc tỉnh Quảng·Bình);

QN = Quảng·Ninh (huyện thuộc tỉnh Quảng·Bình);

QTr = Quảng·Trạch (huyện thuộc tỉnh Quảng·Bình);

TH = Tuyên·Hóa (huyện thuộc tỉnh Quảng·Bình);

ĐT = Đại·Trạch (xã thuộc huyện Bố·Trạch);

HT = Hoàn·Trạch (xã thuộc huyện Bố·Trạch);

Kí·hiệu từ·loại:

dt: danh·từ; đt: động·từ; tt: tính·từ; đht: định·từ (?); đat: đại·từ; nx: từ cũ, ngày xưa hay dùng

Chủ·đề: 
  • Thực·vật: th.v.; 
  • Động·vật: đg.v.; 
  • Dụng·cụ, đồ·vật: dg.c.; 
  • Nông·nghiệp: n.ngh.; 
  • Ngư·nghiệp: ng.ngh.; 
  • Thủ·công·nghiệp: t.c.ngh.; 
  • Gia·đình: g.đ.; 
  • Cơ·thể: c.th.; 
  • Địa·lý: đ.l; 
  • Kiến·trúc: k.tr; 
  • Hoạt·động, công·việc: h.đg; 
  • Bếp·núc: b.n.; 
  • Cảm·xúc: c.x.; 
  • Văn·hóa: v.h; 
Bảng·kê mục từ 




Tiếng Quảng·Bình

Từ miền Bắc đồng·nghĩa

Nơi dùng

Từ·loại

Chủ·đề
Đại·từ nhân·xưng ngôi thứ hai (dành cho nữ).
QB·BT·HT
đat
ăn bày
ăn giữa các bữa chính
QB
đt
bả
tát (bạt tai)
QB, QT
đt
bác
anh trai của bố (anh trai ruột/họ), vợ của bác được gọi là bác gái hay bác. Khác với người miền Bắc gọi bác cho cả bên nội và bên ngoại (anh/chị của bố mẹ đều là bác cả), người Quảng Bình chỉ gọi bác cho bên nội.
QB
đat
g.đ.
bại
bãi, vd: một bại nác méng = một bãi nước miếng
QB, QT
dt
ba·láp
sai thực tế, vd: nói ba láp (hoặc nói ba láp ba xàm) = nói sai thực tế.
QB, H
tt
bảm
lắm
QB
trt
bạng
húc, vd: Trâu bò bạng chắc, ròi mọi chết = Trâu bò húc nhau, ruồi muỗi chết.
QB
đt
bao
rương (rương, hòm đựng quần·áo, vật dụng)
QB·MH
dt
dg.c.
bạo
bão (hiện·tượng thời·tiết)
QB
dt
ba·trợn (ba·trợn ba·trạc)
láo, xấc láo (có biểu·hiện xấu về tư·cách), vd: ăn nói ba trợn = ăn nói xấc xược.
QB, H
tt
bàu
vùng đất ruộng thấp trủng thường bị ngập nước
QB, QT
dt
bay
như "bây", "bọn bây"
QB
đat
bắc má
gieo mạ  (hành·động gieo hạt·thóc nảy·mầm xuống ruộng với mật·độ dày, hạt·thóc tiếp·tục phát·triển thành cây·mạ non, sau khi cây mạ cao chừng 15·20cm sẽ được mang đi cấy ở ruộng sâu (ngập nước)).
QB·BT
dt
n.ngh.
bắp·bả
đùi, bắp·đùi
QB
dt
c.th.
bấp
vấp
QB, QT
đt
bâu
túi (túi quần, túi áo)
QB·BT·ĐT
dt
đ.v.
bây
chúng mày, đại từ nhân xưng ngôi thứ hai số nhiều
QB
đat
bầy tui
chúng tôi
QB
đat
béc
mở
QB, QT
đt
béng
bánh
QB
dt
béng rò
bánh chưng
QB
dt
b.n.
béng tráng
bánh đa
QB
dt
b.n.
béng ướt
bánh cuốn
QB·BT
dt
b.n.
béng vặn
bánh gai
QB·BT
dt
b.n.
bẹo
nhéo
QB, QT
đt
bẹp
bé·gái
dt
bẹt·choét
nát·bét
QB
tt
bể
vỡ, ở miền Bắc cũng có chữ bể nhưng người Bắc thường dùng chữ vỡ nhiều hơn, còn người Trung thì không dùng chữ vỡ, mà luôn dùng chữ bể
QB
đt
bêng
bênh, vd: bêng chắc = bênh nhau.
QB
đt
bệng·dệng
mạng nhện
QB·BT·ĐT
dt
đg.v.
bích
cắt, gặt, vd:
bích ló = gặt lúa, bích rau = cắt rau.
QB
đt
n.ngh., h.đg.
bín
bí (cây bí ngô)
QB
dt
th.v.
bịn
vịnh, vd: "Mệ bịn vô cấy cột mà đi kẻo bổ mệ nờ" = "Cụ vịnh vào cái cột mà đi kẻo ngã đấy cụ/bà ạ"
QB, QT
đt
bính
như "bín"
bịnh
giống bịn
QB, QT
đt
bịp bịp
bìm bịp (một loài chim)
QT
dt
đg.v.
bo
bo trôốc=gội đầu, bo gạo=vo gạo
QB
đt
h.đg.
bọ
bố (cha)
QB
đat
g.đ.
bòn
vơ (vơ vét)
QB, QT
đt
bọn·bay
chúng mày
QB
đat
bọn·bây
chúng mày
QB
đat
bọn·choa
bọn·tôi
HT, NA, QB·?
đat
bọp
bóp
QB, QT
đt
bổ
ngã, vd: Tui bị bổ, đau lắm! = Tôi bị ngã, đau quá!
QB
đt
bôồng
bồng (bồng bế)
QB, QT
đt
bôống
vụng
QB, QT
tt
bôộng
lỗ, lỗ hỏng, bọng (bọng trên thân cây)
QB, QT
dt
bờ·hơ
vô·duyên
QB
tt
bơng
bưng
QB, QT
đt
bợng
mảng, miếng
QB, QT
dt
bợng
mang, bưng
QB, QT
đt
bớp
tát (tát tai), vả (vả miệng)
QB, QT
đt
bợp
như "bớp"
QB, QT
đt
bu
bâu, vd:"Để thức ăn lâu ròi bu kiến độ"="Để thức ăn lâu ruồi bâu kiến đậu"
QB
đt
bầu (cây bầu, bầu bí)
QB
dt
th.v.
bụ
vú, ti
QB
dt
c.th.
bụ nghẹ
giống "lọ nghẹ"
QT
dt
bui
vui
QB·QN
tt
búi
rối
QB, QT
tt
bun
đầy, đầy ắp
QB, QT
tt
bun be
như "bun"
QB, QT
tt
bự
to
QB, QT
tt
bưa
vừa
QB
tt
bựa
bữa (bữa ăn)
QB
dt
bươi
bới, vd: Gà bươi đất tìm thoóc. = Gà bới đất tìm thóc.
QB, QT
đt
cá gáy
cá chép
QB, QT
dt
đg.v.
cà lăm
tật nói lắp, vd: "nói cà lăm"="nói lắp", "Hắn bị cà lăm" = "Hắn có tật nói lắp"
QB, QT
trt
cại
cãi
QB
đt
cảy
sưng
QB, NA
tt
cắm
cắn, vd: Mọi cắm=Muỗi cắn.
QB
đt
h.đg.
cặm
cắm, vd: cặm hoa = cắm hoa,
QB, QT
đt
cẳng
chân (bộ·phận cơ·thể)
QB
dt
c.th.
cặng
nhỏ mãi không lớn được, thấp lè tè (có thể mập hay gầy), gần nghĩa với còi, còi cọc của miền Bắc, vd:"Thằng bé bị cặng rồi"
QB
tt
cặng cọt
như "cặng"
QB
tt
cấu
gạo (?)
QB, ít dùng
dt
n.ng
cậu
anh/em trai của mẹ (anh/em ruột/họ). Người miền Bắc chỉ gọi cậu đối với em trai của mẹ.
QB
đat
g.đ
cây
gai (gai nhọn của thân cây), vd:"Mi đi cẩn thận kẻo chậm phải cây đó"="Mày đi cẩn thận thôi kẻo giẫm phải gai đấy";
QB
dt
cấy
vợ, vd: hỏi cấy cho hắn= hỏi vợ cho hắn. ; xem thêm: giôông
QB·BT·ĐT
QB·LT
dt
g.đ.
cấy
cái, ví·dụ: cấy nết = cái nết, cấy chén = cái bát,…
QB
đht
cấy
cái (giống cái)
QB, QT
tt
cóc
bộ phận trong líp xe đạp có nhiệm vụ truyền động từ bánh răng cưa vào trục bánh xe, làm bánh xe quay, (người miền Nam gọi là con chó), vd: Xe bị trật cóc đạp không chạy.
QB, QT
dt
coi
xem, vd: coi phim = xem phim
QB, QT
đt
còm
còng, vd: bà còm = bà còng, bà già có lưng còng
QB, QT
tt
cọng
cõng, cộng (phép tính cộng)
QB
dt, đt
coọc
hổ, cọp, vd:"Vô rừng bị coọc tha"="Vào rừng bị cọp ăn tha"
QB
dt
đg.v.
cọt
nhỏ mãi không lớn được, như "cặng"
QB
tt
cổ
củ, vd: cổ khoai, cổ sắn = củ khoai, củ sắn
QB
dt
th.v.
cộ
cũ, vd: Áo quần cộ hung rồi = Áo quần cũ lắm rồi.
QB
tt
cộ
cỗ, vd: "đi ăn cộ" = đi ăn cỗ, đi ăn giỗ
QB, QT
dt
côi
trên
QB
trt
cổi
cởi, vd: cổi cùn = cởi quần
QB
đt
cộôc
gốc, vd: cộôc cơn = gốc cây.
QB
dt
th.v.
cột
buộc, vd: cột dây = buộc dây
QB, QT
đt
cợi
cưỡi, vd: cợi trâu = cưỡi trâu
QB, QT
đt
cơn
cây, vd: cơn mít = cây mít.
QB
dt
th.v.
rủ (rủ làm việc gì bằng cách kích thích gợi sự tò mò, ham thích)
QB, QT
đt
cụ
cậu (em trai hoặc anh trai của mẹ)
QB, QT
đat, dt
g.đ.
cúi
gối, vd: "lên cúi"="lên gối"
QB, QT
dt
cụi
cũi
QB
dt
dg.c.
cun
con, ví dụ: cun·cấy = con·gái, cun·nít = con nít,…
QB
dht
đg.v.
cùn
quần (quần mặc)
QB
dt
đ.v.
cụng
biến âm của "cũng"
cưa
cưa gái = tán tỉnh con gái
QB, QT
đt
cựa
cửa
QB
dt
k.tr.
cươi
sân (sân nhà)
QB
dt
k.tr.
chà bông
ruốc, ruốc bông (thức ăn)
QB, QT
dt
b.n.
chạc
sợi dây
QB
dt
dg.c.
chàn
giàn, vd: chàn mướp = giàn mướp
QB, QT
dt
chán
gián (con gián)
QB
dt
đg.v.
chạng ạng
to chạng ạng = to bè, rất to
QB, QT
trt, tt
chàng hảng
giạng háng, vd: Đứng chàng hảng; đi chàng hảng.
QB
dt
đg.v.
chảng hảng
như "chàng hảng"
QB, QT
chành rành
lanh chanh (việc không ai nhờ cũng làm), vd: O Vi nớ chành rành lắm, không ai mạn cũng xong vô mần = Cô Vi ấy lanh chanh lắm, không ai mượn mà cũng lao vào làm.;
Chành rành, chèng rèng = chành rành
QT
tt
chắc
nhau, vd: chơi với chắc = chơi với nhau, ưng chắc = yêu (thích) nhau; đập chắc = đánh nhau; một chắc = một mình
QB
chằm·hăm
chằm·chằm, chăm·chú, vd: nhìn chằm·hăm = nhìn chằm chằm, nhìn chăm chú; Cái đồ chằm hăm=?
QB
chặp
lát, lúc, vd: một chặp nữa = một  lát nữa, một lúc nữa,
QB
chậm
giẫm
QB, QT
đt
chận
chặn, ví·dụ: Chận nó lại! = Chặn nó lại!
QB, NA
đt
chận
giận, vd: chận chắc = giận nhau
QB
đt
c.x.
chầu tê


  1. hôm chầu tê = hôm kìa, ngày kìa, cách đây ba ngày, vd: hôm qua, hôm riếp (hôm kia), hôm chầu tê (hôm kìa);

  1. chầu tê = thời·gian trước đây
QB, QT
trt
chén
bát (dụng cụ để ăn)
QB
dt
dg.c.https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEiRDVjmd7PZ7ZMV0lDRChIEIDI7S3Zk0bSap8OivEK6NZgzHd3PJeYWArVbYMS2vGTIO7Rg2i3bsdKJbLN_AtyelhwlcG15Bh7HpNokF6t5S01yNduCWD4mHBj4FB44p03T3PdQ-rCGB2k/s1600/chen.png
chẹn
nhánh, vd: một chẹn ló = một nhánh lúa
QB, QT
dt
chêng
dền (rau dền)
QB·BT·ĐT
dt
th.v.
chi
gì, ví·dụ: Eng nói chi rứa? = Anh nói gì thế?
QB
chí
chấy (chấy rận)
QB, NA
dt
đg.v.
chiếng
giếng (giếng nước)
QB
dt
k.tr.
chin
chân
QB, QT
dt
chỉn
chỉ (chỉ dùng để may quần áo)
QB, QT
dt
chọ
đống, vd: xếp vào một chọ = xếp vào một đống
QB, QT
dt
choa
tôi (từ gốc Nghệ·An, Hà·Tĩnh)
HT, NA, QB
đat
chò·hỏ
chồm·hỗm, ví·dụ: ngồi chò·hỏ = ngồi chồm·hỗm, ngồi xổm
QB, NA
trt
choọc
chọc
QB
đt
chổ


  1. nhổ, vd: chổ nác méng = nhổ nước miếng, nhổ nước bọt;

  1. chỗ, vd: "Mi ở chổ mô?"="Mày ở chỗ nào?"
QB, QT
đt,dt
chộ
thấy
QB
đt
chợn
giỡn (đùa giỡn), vd: Chợn chắc = giỡn nhau
QB
đt
chờng
giường (giường nằm)
QB
dt
dg.c.
chú
em trai của bố (em ruột/họ). Khác với người miền Bắc gọi chú cho cả bên nội và bên ngoại (em trai của bố hoặc chồng của em gái của mẹ đều là chú), người Quảng Bình chỉ gọi chú cho bên nội.
QB
đat
g.đ
chú
giấu, thu giấu, vd: chú chuối cho mau chín = Giấu chuối (ủ chuối vào chỗ kín) cho nhanh chín.
QB, QT
đt
chù tê
biến âm của "chầu tê"
QB, QT
trt
chủ tê
biến âm của "chầu tê"
QB, QT
trt
chúc môồng
như "chụt mào"
QT
dt
đg.v.
chục·kiếc
thọc·lét, thọc·léc, cù
QB
đt
h.đg.
chủi
chổi
QB
dt
dg.c.
chụi
dụi, vd: chụi tay vô mắt = dụi tay vào mắt.
QB, QT
đt
chủi rèng
chổi rành (làm từ cây rành·rành)
QB·BT
dt
dg.c
chủm·củi
xếp thêm củi vào bếp·lửa đang cháy
QB·BT
đt
h.đg.
chụm·củi
như "chủm·củi"
QB
đt
chùng
vụng, vd: ăn chùng = ăn vụng
QB
tt
chụt mào
chào mào (một loài chim)
QB
dt
đg.v.
chừ
giờ, vd: bựa·chừ = bây·giờ
QB
trt
chự
giữ (gìn giữ), vd: Chự cho chặt nghe! = Giữ cho chặt nhé.
QB
đt
chứa
dứa (cây dứa)
QB
dt
th.v.
chưởi
chửi
QB
dt
nhà (ngôi nhà)
QB
dt
k.tr.
dác
nhác (lười nhác)
QB, QT
dái
nhái (một loài động vật thuộc họ ếch, có kích thước cơ thể nhỏ hơn ếch)
QB, QT
dt
đg.v.
dản
nhãn (cây nhãn)
QB (ít dùng)
dt
th.v.
dành danh
hàm hồ
QB·LT
tt
dảy
nhảy, vd: Đố mi dảy qua mương nác đó = Đố mày nhảy qua mương nước đấy.
QB, QT
đt
dảy đực
nhảy đực, động đực, vd: "Con heo nái dà mềng dảy đực rồi đó" = "Con lợn nái nhà mình động đực rồi đấy".
QB, QT
tt
dảy mả
chạp mộ (sửa sang lại mồ mả)
QT
đt
dặm
dặm ló gieo = tỉa lúa đã gieo từ nơi dày và trồng vào nơi mỏng khi lúa đã trưởng thành trước khi trổ bông.
QB
đt
n.ng
dắn
nhắn, vd: dắn tin = nhắn tin
QB, QT
đt
dẩy mả
như "dảy mả"
QT
đt
den
nhen, vd: den lả = nhen lửa
QB, QT
đt
dét (cá dét)
chạch (cá chạch)
QB·BT·ĐT
dt
đg.v.
dệ
dễ (dễ dàng, không khó)
QB, QT
tt
dể ngai
như "dệ ngai"
QB, QT
đt
dệ ngai
coi thường
QB, QT
đt
dên
xem "rên thoóc"
QT
đt
em·gái hoặc chị·gái của mẹ. (Người bắc chỉ gọi dì đối với em gái của mẹ)
QB
đat
g.đ.
dịa
dĩa, đĩa
QB, QT
dt
dích
kì (kì cọ), vd: dích lưng cho sạch đất = kì lưng cho sạch đất.
QB, QT
đt
diếp
giống "riếp"
QB, QT
trt
diều
nhiều
QB, QT
tt
dim
râm, dâm (dâm mát), vd: "Vô trong dim mà ngồi nì, đứng ngoài nớ mần chi, nắng chéc trọ chừ" = "Vào trong chỗ râm mà ngồi này, đứng ngoài ấy làm gì, nắng vỡ sọ giờ"
QB, QT
dìn
nhìn, vd: dìn mặt = nhìn mặt, nhận mặt
QB, QT
đt
dít
như "dích"
QB, QT
đt
dỏ
nhỏ (kích thước nhỏ bé)
QB
tt
dọi
theo, giống "rọi"
QB, QT
dòm
nhòm
QB
đt
dọn
nhọn, vd: mỏ dọn = mỏ nhọn
QB
tt
dóng
như "gióng"
QB
dt
doọc
mệt
QB
tt
dôông
chồng (người chồng), giống như "giôông", vd: Hai cấy dôông đập chắc trước cươi = Hai vợ chồng đánh nhau trước sân.
QB, QT
dt
g.đ.
dớ
nhớ (thương nhớ, ghi nhớ)
QB
đt
c.x.
dợ
dây (dây·dợ)
QB
dt
dg.c.
dợ mưa
tạnh mưa, như "rợ mưa"
QB
đt
dớp
bẩn
QB,H
tt
du
dâu (con dâu), như "ru"
QT
dt
g.đ.
giấu, giống động·từ "chú"
QB, QT
đt
dúm


  1. nhúm, túm, vd: được có một dúm = được có một nhúm/túm.

  1. nhóm, vd: dúm củi, dúm bếp = nhóm củi, nhóm bếp
QB, QT
dt, đt
như, vd: dư ri = như này; dư rứa = như thế, như kia; dư thiệt = như thật
QB, QT
tt
dường
nhường
QB, QT
đt
dượng
chồng của o (em·gái hoặc chị·gái  của bố) hoặc dì (em·gái hoặc chị·gái của mẹ).
QB
đat
g.đ.
đa
da, ví·dụ: lột đa = lột da.
QB
dt
c.th.
đạ
đã, vd: "Mạ mi đạ về dà chưa?" = "Mẹ mày đã về nhà chưa?"; "đạ ngá" = "đã ngứa"
đai
dai, vd: Thịt đai quá = Thịt dai quá
QB, QT
tt
đài
gàu (gàu múc nước giếng)
QB·?·?
dt
c.th
đái
dái (bộ·phận cơ·thể)
QB
dt
c.th
đam
cua·đồng
QB
dt
đg.v.
đám
dám, (tỏ ý thách thức), vd: "Mi đám đụng vô cấy móng cẳng của tau không?" = "Mày dám đụng vào cái móng chân của tao không?",
QB, QT
đt
đàng
đường (đường đi, đường ăn)
QB
dt
k.tr
đao
dao (con dao)
QB
dt
dg.c.
đắc
dắt, vd: đắc chắc đi·chơi = dắt nhau đi·chơi
QB
đt
đập
đánh, vd: đập·chắc = đánh·nhau.
QB
đt
đấy
đái (tiểu tiện), vd: xi cho con·nít đấy.
QB
đt
đấy trấm
đái dầm
QB
đt
đèng
đành, vd: "Bỏ hắn thì khôông đèng"="Bỏ hắn thì không đành"
QB, QT
đéng
ráy (ráy tai)
QB, QT
dt
để đèng
để dành
QB, QT
đệc (đệc đệc)
khờ·khạo
QB
tt
đều
nhưng
QB
đị
đĩ, điệu, xem "mần đị"
QB, QT
tt
đị đỏm
giống "đị"
QB, QT
tt
đi ngoài
đi ỉa
QB, QT
đt
địt
đánh rắm (trung tiện)
QB
đt
địu
thun (dây thun)
QB, QT
dt
đo
đó, đấy, vd: rứa đo! = thế đấy!
QB
đọa
chết·mất, vd:
Eng mà mần rứa bưa tui đọa! = Anh mà làm vậy thì tôi chết mất!
QB
tt
đọi
tô, bát to (dụng cụ để ăn), vd: thành ngữ "Lời nói đọi máu"
QB
dt
dg.c.
đòn
như "ghế đòn"
QB
dt
đòn·triêng
đòn·gánh (đồ·vật)
QB·BT·ĐT
dt
dg.c.
đoọc
đọc
QB
đt
độ
đậu, vd:"Để thức ăn lâu ròi bu kiến độ"="Để thức ăn lâu ruồi bâu kiến đậu"
QB
đt
đổ hô
đổ thừa
QB, H
đt
đôi
ném
QT, QB·?
đt
đôông
nóc (nóc nhà), vd: "Côi đôông dà có con chuột" = "Trên nóc nhà có con chuột"
QB, QT
đôồng
đồng, cánh đồng
QB
dt
đ.l.
đôộng
động, vd: đôộng cát = động cát
QB
dt
đ.l.
đợ

  1. đỡ (tính từ), vd: "Đi xe đạp cho đợ tốn        xăng!" = "Đi xe đạp cho đỡ tốn xăng"
  1. tạm, vd: "Mạn đợ vài trăm mà tiêu" = "Mượn tạm vài trăm mà tiêu" 
  1. đỡ (động từ), vd: "Đợ lấy nì" = "Đỡ lấy này"
QB, QT
tt, đt
đới
dưới
QB
trt
đợng
đựng
QB
đt
h.đg.
đụ
địt, đéo (hành·động làm tình, quan hệ tình dục với người/động·vật, giao hợp), lời chửi tục
QB
đt
đụa
đũa
QB
dt
dg.c.
đùi
cùn, ví·dụ: Con dao này đùi/trùi quá! = Con dao này cùn quá.
QB,Huế
tt
đùi
dùi, ví·dụ: đùi đánh trôống = dùi đánh trống; gậy.
QB,Huế
dt
dg.c
đụi
húc, vd: "Trâu bò đụi cơn rơm" = "Trâu bò húc cây rơm"
QB, QT
đt
đùm
gói
QB
đt
đưới
dưới
QB
trt
ỉa, vd: đi ẻ = đi ỉa (cách nói lịch sự = đi ngoài, đi vệ sinh,…); ẻ bậy = ỉa bậy;
QB
đt
eng
anh, vd: Eng ơi! = Anh ơi!;
QB
đat
ếc (ếk)
ếch
QB
dt
đg.v.
gạo·lòn
gạo·tẻ
QB
dt
ghẻn
ghẻ (ghẻ lở), vd: ghẻn ròi = ghẻ ruồi
QB
dt
ghế đòn
ghế nhỏ cao khoảng 10·15 cm để người ngồi bệt (thường có hai chân ở hai đầu)
QB
dt
gót·cẳng
gót·chân
QB
dt
c.th.
giả đò
giả vờ
QB
đt
gióng
Một dụng·cụ gồm 2 dây thép dài bắt chéo hình chữ X, 4 đầu dây nối với vòng dây thép hình tròn. Người·ta đặt 1 cái thúng vào giữa vòng tròn thép của gióng để tạo thành đôi quang·gánh.
QB
dt
dg.c.
giôông
chồng (người chồng), ví·dụ: lấy giôông = lấy chồng. Xem thêm: cấy.
QB·BT·ĐT
QB·BT·LT
dt
g.đ.
hàm·hồ
đanh·đá
QB, H
tt
háp
đánh, đập
QB
đt
hạp
hợp (thích hợp)
QB
tt
nhỉ, hả, hử, vd: Răng rứa hè? = Sao thế nhỉ?
QB
đt
hoọc
học
QB
đt
hóp
Một loài cây thuộc họ tre, có đường·kinh thân nhỏ hơn tre.
QB
dt
th.v
hộn
hỗn (hỗn láo)
QB, QT
tt
hột
hạt
QB
dt
hụ
QB
dt
hung
lắm
QB
ke
khiêng
QB
đt
rủ, vd: kè chắc = rủ nhau
QB
đt
keng
canh, vd:nấu keng = nấu canh
QB
dt
b.n.
kéng
cánh, vd: kéng gà=cánh gà.
QB
dt
kềm
kìm (cái kìm bấm)
QB
dt
dg.c.
cái, "cấy" nói nhanh. Xem "cấy".
QB
cái, "cấy" nói nhanh. Xem "cấy".
QB, H
kị
giỗ, vd: "Nhà có kị"="Nhà có giỗ", "ăn kị" = "ăn giỗ"
QB, QT
dt
kích
cứt
QB, H
dt
kiên
kê (cây lương thực)
QB
dt
th.v.
khải
gãi
QB
đt
h.đg.
khái
hổ (động·vật)
QB
dt
đ.v
khoóc
khóc
QB, QT
đt
khôông
không
QB
khôông quẹt
không cần, không thèm
QB
đt
khở
gỡ
QB, QT
đt
khớn
chừa, vd: "Mi lợ dại một lần rồi mà chưa khớn à?"="Mày lỡ dại một lần rồi mà chưa chừa à?"
QB, QT
đt
khu
mông·đít
QB
dt
c.th.
khum
khom (khom/cúi người)
QB,H
đt
khun
khôn
QB, NA
tt
khuyếc
loài thuộc họ tôm tép nhỏ có nhiều ở vùng biển miền trung
QB
dt
đg.v.
khươi
khơi, lấy ra, vd: "Khươi cấy nút chai tui với" = "Lấy cái nút chai ra cho tôi với"
QB, QT
đt
lả
lửa, ví·dụ: thổi lả = thổi lửa.
QB
dt
lác lác
khùng khùng, điên điên
lái
lưới, ví·dụ: thả lái = thả lưới, buông lưới (để bắt cá), dân cài lái = dân chài lưới, dân đi biển,…
QB
dt
ng.ngh.
lại
lưỡi, ví·dụ: nóng bỏng lại = nóng bỏng lưỡi.
QB
dt
c.th.
lạt
nhạt, ví·dụ: nác keng lạt quá = nước canh nhạt quá.
QB
tt
lắng
nguội, ví·dụ: Con để cho nác lắng đi đạ rồi uống. = Con để nước nguội đi đã rồi hãy uống.
QB
tt
lắt
hái, vd: lắt trấy trên cơn = hái quả trên cây
QB·BT
đt
lẻ
que (cái)
QB
dt
leng
"rạ leng" = "rựa không có cán"
QB, QT
tt
lèng
lành (lành bệnh), ví·dụ: Mi lèng chưa? = Mày đã lành bệnh chưa?
QB
tt
leng cheng
lanh chanh, vd: leng cheng lưởi chưởi
QB
tt
leng queng
loanh quanh; vd: leng queng luyt quyt
QB, QT
tt
lẹo


  1. "mụt lẹo" = "nhọt ở mí mắt" 
  1. (từ lóng) giao hợp, vd: "Chó lẹo chắc" = "Chó địt nhau"
QB, QT
dt, đt
lện
sợ, vd: Mi mần tau lện hết hồn. = Mày làm tao sợ hết hồn.
QB
tt
c.x.
lịp
nón,
QB·?·?
dt
lúa (cây lúa)
QB
dt
n.ngh., th.v.
lọ nghẹ
nhọ nồi
QB, H
dt
dg.c.
loạn
nhiều, vd: loạn lắm, loạn hung, bất loạn = nhiều lắm
QB
lọi
gãy, vd: lọi cẳng = gãy chân
QB
loọc
luộc
QB
đt
b.n.
lộ
lỗ, vd: đào một cấy lộ = đào một cái lỗ, Mi ở lộ mô rứa? = Mày ở chỗ nào thế?
QB
dt
lộ
lỗ (lời lỗ)
QB, QT
tt
lộ khu
lỗ đít
QB, QT
dt
lôông
lông (lông thú,…)
QB
dt
c.th.
lôông
trồng, vd: lôông cơn = trồng cây.
QB
đt
lôồng
lồng, vd: "cấy lôồng chim"= "cái lồng chim"
QB, QT
dt
lộ·tún
lỗ·rốn
QB
dt
c.th.
lợ
lỡ, vd: "con đao lợ" = "con dao lỡ (loại dao dài, bản lớn); "Gái quá lứa lợ thời" = "Gái quá lứa lỡ thì"
QB, QT
tt
lủng
thủng, vd: "Cùn bị lủng 1 lộ đại chang" = "Quần bị thủng một lỗ rất to"
QB, QT
đt
luynh
nhớt (dầu dùng để bôi trơn động·cơ, trục)
QB, QT
dt
lưa
còn
QB
mạ (cây mạ, cây lúa non)
QB
dt
n.ngh.
mạ
mẹ
QB
đat
g.đ.
mạn
mượn
QB
đt
màng tang
thái dương
QB, QT
dt
mãng·cầu·bụ
quả·na
QB·BT·ĐT
dt
th.v.
mãng·cầu·vụ
quả·na
QB·BT·ĐT
dt
th.v.
mãng·cầu·xiêm
mãng·cầu
QB
dt
th.v.
mắc
bận, vd: "Tui mắc việc quá khôông đến được"="Tôi bận việc quá không đến được"
QB, QT
tt
mần
làm
QB,H
đt
mấn
váy
QB
dt
mần đị
làm điệu, làm đẹp, làm dáng
QB
đt
mần lẩy
lẫy, dỗi, vd: "Vi mần lẫy không ăn cơm tề"
QB, QT
đt
vừng (cây vừng)
QB
dt
th.v.
méc
mách, hớt·lẻo, thưa
QB
đt
mem
hành·động nhai cơm thật nhuyễn rồi mớm cho đứa trẻ ăn
QB,H
đt
méng
miếng
QB
dt
mẹng
miệng
QB
dt
c.th.
mẻng trèng
giống "mẻ trèng"
QB, QT
dt
mẹt
gái, vd: "Dà tui có hai đứa, một cu một mẹt" = "Nhà tôi có hai đứa, một con trai và một con gái"; thị mẹt
QB, QT
dt
mẻ·trèng
mẻ·sành
QB·BT·ĐT
dt
dg.c.
mệ
QB
đat
g.đ.
mềng
mình (đại·từ nhân·xưng ngôi thứ·nhất)
QB
đat
mi
mày, bạn
QB, H, NA, HT, QT,…
đat
miềng
như "mềng"
QB
đat
mo
gàu, vd: mo múc nác = gàu múc nước.
QB·BT·ĐT
dt
dg.c.
mỏ
miệng, vd: ngấp·mỏ = ngậm·miệng.
QB
dt
c.th.
mói
muối
QB
dt
b.n.
mọi
muỗi
QB
dt
đg.v.
mọi·bựa
hồi·bữa, hồi·trước
QB
trt
moóc
móc
QB
đt
moọc
mọc, "Cơn cối moọc queng vườn" = "Cây cối mọc [xung] quanh vườn"
QB, QT
đt
moọc
mọc
QB
đt
đâu, ví·dụ: Bác đi mô đo? = Bác đi đâu đấy?
QB
trt
môông
mông, vd: ngồi chôồng môông = ngồi chổng mông
QB
dt
c.th.
mốt
kia (hôm kia, ngày kia, hai ngày sau kể từ ngày hôm nay), vd:"Ngày mốt có đám cưới"="Ngày kia có đám cưới"
QB, QT
dt
một·chắc
một·mình
QB
mớ
nói mê, vd: "Ngủ hay mớ"="Ngủ hay nói mê"
QB
đt
mợ
mỡ, vd: thịt mợ = thịt mỡ
QB
dt
b.n, c.th.1
mơi
mai, vd: "Mơi lại dà tau chơi nghe" = "Mai lại nhà tớ chơi nhé"
QT, QB·?
dt
mờng
mừng, vd: mờng đọa = mừng húm.
QB
dt
c.x.
mụ
bà (bà cụ già nói chung)
QB
dt
mui
môi
QB
dt
c.th.
mụi
mũi
QB
dt
c.th.
mun
gio, tro
QB, QT
dt
mụt
nhọt (ung nhọt, u)
QB, H
dt
mự
mợ (vợ của cậu, cậu là anh trai hoặc em trai của mẹ)
QB
đat
g.đ
mược
mặc (mặc kệ), vd: "Mược kệ mi đó" = "Mặc kệ mày đấy"
QB, QT
đt
này, nào, vd: Nói cho nghe nà!
QB
nả
hả, hở, vd: Nói chi mà lạ rứa nả? = Nói gì mà lạ thế hả?
QB
nác
nước
QB
dt
nạm
nắm, vd: nạm tay  = nắm tay;
QB
dt
náng
nướng
QB, QT
đt
b.n.
nạng cẳng
bàn chân
QB
dt
c.th.
nạp
hàng rào (hàng rào được trồng bằng cây có gai xung·quanh vườn nhà)
QB
dt
nấm·meo
mộc·nhĩ
QB
dt
th.v.
nậy
lớn, vd: thằng cu nậy = thằng cu lớn
QB
tt
cành tre (cành lá cây tre sau khi bị tuốt (róc) khỏi thân, có nhiều gai nhọn), vd: "Con đi cẩn thận kẻo chậm phải nè" = "Con đi cẩn thận kẻo giẫm phải cành gai [tre]"
QB, QT
dt
néc
nách
QB
dt
c.th.
nẹt
rượt (rượt đuổi)
QB, QT
đt
ni
này, vd: Đứng bên ni = Đứng bên này
QB
này,
QB
ni nì
này này, vd: Tau nói cấy ni nì! = Tao nói cái này này.
QB
nỏ
không, chẳng
QB
nỏ quẹt
không cần, không thèm
QB
đt
nỏ thè
chẳng thà
QB·BT
nói sọi
nói sõi, nói rành
QB
đt
nót
nuốt
QB
đt
nót trôống
nuốt chửng
QB
đt
nôốc
một loại thuyền
QB, QT
dt
nôống
nong (vật dẹt hình tròn đan bằng tre dùng để đựng lúa )
QB
dt
dg.c.
Vd: tau có mần chi mô nơ? = tao có làm gì đâu nào?
QB
nờ
giống như "nơ"
QB
nớ
ấy
QB
trt
nựa
nữa
QB
nứng
hiện tượng cương cứng của dương vật , âm vật
QB, QT
đt
ngá
ngứa
QB, H
đt
ngạ
xuể, hết, xong, vd: ăn không ngạ = ăn không hết, làm không ngạ = làm không xuể. "mần răng cho ngạ = làm sao cho hết (xuể, xong)",…
QB, H
ngài
người (con người)
QB·TH
dt
ngái
xa (xa về khoảng cách), vd: ngái ngôi = xa lắc xa lơ
QB
tt
ngả·ngớn
ưỡn·ẹo
QB, H
ngấp
ngậm, vd: ngấp mỏ = ngậm miệng lại đi, câm đi, im đi.
QB
ngật ngất
điên
QB·LT
tt
nghẹn
nghệ (cây nghệ)
QB·BT
dt
th.v.
ngọ
ngõ
QB, QT
dt
ngoảy
quay, vd: "ngoảy đi ngoảy lại" = "quay đi quay lại"
QB, QT
đt
ngủ cục
ngủ gục, ngủ gật
QB, QT
đt
ngựa·ôông·trời
bọ·ngựa
QB·BT·ĐT
dt
đg.v.
nhằm
đúng, vd: mi nói có nhằm không rứa?=
QB
nhởi
chơi
QB, QT, NA
đt
nhớp
bẩn
QB, QT
tt
nhủ, dủ
bảo
QB, NA
đt
như·chắc
như nhau
QB
o
em·gái hoặc chị·gái của bố
QB
đat
g.đ.
oa làng
ôi làng nước ơi
QB
oi
giỏ (đan bằng tre)
QB
dt
n.ngh.,ng.ngh.
òm
quá, vd: "thúi òm" = "thối quá"
QB, QT
đt
oong
ong (loài ong)
QB
dt
đg.v.
ót
gáy (phần phía sau cổ)
QB
dt
c.th.
ôốc
ốc (ốc bươu, ốc vít)
QB
dt
đg.v.
ôốc·dôộc
xấu·hổ
QB
ôông
ông
QB
đat
g.đ.
ôống
ống (cái ống dài hình trụ)
QB
dt
dg.c.
ôống·đang
ống·thổi·lửa
QB·BT·ĐT
dt
dg.c.
ôông·ngai
xấu·hổ
QB
tt
ôộng·oạng
chẫu·chàng (một loài thuộc họ ếch)
QB·BT·ĐT
dt
đg.v.
ở lổ
ở truồng
QB
đt
phắt·củi
nhặt·củi
QB·BT
đt
h.đg.
phổ
vỗ. Vd: phổ bàn = vỗ bàn
Huế, QB
quào
cào, vd: "Mèo quào" = "Mèo cào"
QB, QT
đt
queng
quanh
QB, QT
gt
quẹt khu
quẹt đít (hành động dùng que gạt phân sau đít cho sạch sau khi đại tiện khi không có giấy lau)
QB
đt
rạ
rựa (đực rựa, dao to bản để chặt củi)
QB·BT
dt
dg.c.
rại
dại, vd: chó rại = chó dại
QB
tt
ram
nem (món·ăn)
QB
dt
rạm
cáy: một loại cua sống ở vùng nước·lợ, chân có lông, mình dẹt, và có mùi·tanh
QB·BT
dt
đg.v.
ràn
chuồng (dành cho trâu, bò), nếu là chuồng lợn thì gọi là "truồng heo"
QB
dt
rao
dao (con dao, dao để cắt gọt)
QB·BT·HT
dt
dg.c.
rào
con sông nhỏ
QB
dt
đ.l.
răng
sao, ví·dụ: Răng rứa = Sao thế?
QB
rặt rặt
chim sẻ? (một loài chim)
QB, QT
dt
đg.v.
rấp
gấp, liền, vd: đạp một cái cho chết·rấp chừ.
QB
rậy
rẫy (nương rẫy), vd: đi lên rậy = đi lên rẫy
QB·BT·ĐT
dt
rẹn
rễ (rễ cây)
QB
dt
th.v.
rẻng
rảnh (rảnh rỗi)
QT, QB·?
tt
rèo
chăn (chăn trâu, bò,…)
QB
đt
h.đg.
rệ
dễ (dễ dàng, không khó)
QB, QT
tt
rể ngai
coi thường
QB, QT
đt
rên ló
như "rên thoóc"
QB, QT
dt
rên thoóc
hành động đổ hạt thóc từ trên cao xuống ở nơi có nhiều gió (hay trước quạt máy) để làm sạch, loại bỏ hạt lép
QB, QT
đt
n.ngh.
rêng
rên (rên rỉ)
QB, QT
đt
ri
này, ví dụ: như ri = như thế này, như này
QB
trt
rịa
dĩa, đĩa
QB, QT
dt
dg.c.
riếp
hôm riếp = hôm trước, hôm kia (cách đây hai ngày)
QB, QT
trt
rinh ra
bê ra
QB
đt
rùa (loài rùa), vd: Đồ con rò! = Đồ con rùa; thành·ngữ "cọp mò rò"=ốm o, gầy gò;
QB
dt
đg.v.
ròi

  1. ruồi (loài ruồi);  
  1. dòi (ấu trùng ruồi)
QB
dt
đg.v.
ròi
kiếm (kiếm ăn, kiếm chác), vd: Mi để tau ròi méng coi! = Mày để tao kiếm miếng nào!
QB
đt
đg.v.
rọi
theo, vd: Con đi rọi mạ  ̣̣ ra đôồng= Con đi theo mẹ ra đồng.; Cá đi rọi bầy, con đi rọi mạ (trích đồng·dao Quảng·Bình "Tiếng hát mục·đồng); nói rọi = nói theo, nói bắt chước theo
QB
đt
rọn
dọn (dọn ra,dọn dẹp)
QB, QT
đt
roọng
ruộng
QB
dt
n.ngh.
rọt
ruột
QB
dt
c.th.
rôộng
rộng, vd: rôộng·rại = rộng·rãi
QB
tt
rờ
sờ
QB, QT
đt
rớ
vó (dùng để bắt cá nhỏ và tôm tép), ví dụ cất rớ = cất vó.
QB, H
dt
ng.ngh.
rợ mưa
tạnh mưa
QB
đt
rớt
rơi (rơi tự do)
QB, H
đt
ru
dâu (con dâu)
QB
dt
g.đ.
rừng
QB
dt
rún
rốn
QB
dt
c.th.
rứa
thế
QB
rường
(từ cổ) bố (cha), con gọi cha bằng "rường"
QB·BT·ĐT
đat
g.đ.
sa·pu·chê
hồng·xiêm (loài cây)
QB
dt
th.v
sạu
ngô, bắp
(QB·TH, QB·MH)
dt
th.v.
săng
gỗ, vd: "lẻ săng" = khúc gỗ, que gỗ; "săng cộ" = đồ gỗ
QB, QT
dt
sầu·đâu
xoan, xoan đào (cây xoan)
QB·BT
dt
th.v.
sầu·đông
như "sầu·đâu"
QB·BT
dt
th.v.
séc
thách, vd: "Tau séc mi đó có đám tán O Vi khôông?" = "Tao thách mày đấy, có dám tán cô Vi không?"; "nói séc" = "nói thách"
QB, QT
đt
sèm
thèm
QB, NA
đt
sói
hói, vd: "sói trôốc"="hói đầu"
QB, QT
tt
sôống
sống (sống chết, sống chưa chín, sống dao)
QB
đt,dt
su
sâu (độ sâu), vd: Chiếng su thiệt! = Giếng sâu quá!.
QB
tt
su·le
su·su (cây su·su)
QB
dt
th.v.
súng·bắn·giằng
cái ná thun nhỏ, chạc chữ Y (đồ·chơi trẻ·con)
QB·BT·ĐT
dt
đ.v.
sương
gánh, vd: đi sương ló = đi gánh lúa
QB·BT·ĐT
đt
n.ngh.
tạp
táp, "Tau bị chó tạp một méng"= "Tao bị chó táp một miếng"
QB
đt
tau
tao, (tau·mi là cách xưng hô thân mật giữa bạn·bè)
QB
đat
tắn
rắn (loài rắn)
QB
dt
đg.v.
tê, tề
kia, vd: tê·tề = kia·kìa.
QB
trt
tít
rết (một loài động·vật có thân dài gồm nhiều đốt, mỗi đốt có một đôi chân, có nọc độc)
QB, QT
dt
đg.v.
tít
tết, vd: đan tít = đan tết
QB
đt
tọa·lọa
tóa·lõa (đánh nhau tóa·lõa, máu·me đầm·đìa).
QB
tọng
quăng, ném
QB·LT
đt
toóc
rạ (phần gốc cây lúa sau khi gặt), vd:
QB
dt
tôông
tông
QB
đt
tởm

  1. lắm, vd: "Tau nhớ mi tởm" = "Tao nhớ mày lắm"; "đẹp tởm"="đẹp thật, đẹp lắm"; 
  1. bẩn, vd: Thấy An nhổ nước miếng xuống nền nhà, Bình nói với An: " Mi mần chi mà tởm rứa?" = "Mày làm gì mà bẩn thế?"
QB, QT
tt
tui
tôi (đại·từ nhân·xưng ngôi thứ·nhất)
QB
đat
túi
tối, vd: Trời túi rồi tề.= Trời tối rồi kìa.
QB
dt
thoóc
thóc (hạt lúa)
QB, QT
dt
n.ngh., th.v.
thổ
chỏ
QB·LT
đt
thơng
nâng, vd: Mi thơng cấy ni lên cho tau với = Mày nâng cái này lên giúp tao với.
QB
đt
thúi
thối, vd: Mùi thúi quá.
QB, NA
tt
thụi
xô (xô đẩy)
QB·LT
đt
thung
thông (cây thông)
QB
dt
th.v.
tra
cái·gác·nhà hay gác·bếp
QB
dt
k.tr.
tra
già, vd: Tra rồi, mần chi được nựa = Già rồi, làm gì được nữ.
QB, NA
tt
tráp bả
đùi, bắp đùi
QB, QT
dt
c.th.
tràu (cá tràu)
cá quả
QB·BT
dt
đg.v.
trấy
quả
QB
dt
th.v.

Xem tiếp phần 2.


Mong anh/chị/em Quảng·Bình và các bạn khác quan·tâm bổ·sung thêm các từ còn thiếu bằng cách bình·luận hoặc gửi thư cho người·soạn theo địa·chỉ nguyentienhai@gmail.com để từ·điển nhỏ này được hoàn·thiện hơn.

7 nhận xét:

  1. Tui có nghẹ "bọ mạ" tui nói ở Quảng Bình có tục lệ XỐI MẢ, hay Xủi Mả, hay SỐI MẢ, hay SỦI MẢ, theo như tui hiểu là hàng nămn con cái cháu chắt còn sống chăm sóc mổ mả cho những người thân đã qua đời. Tui không biết tìm ở đâu để xác định đó là một phương ngữ người Quảng Bình, hay là phương ngữ của một làng hay huyện ở Quảng Bình. Muốn biết lắm, thay

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. "Xủi mả" bạn nhé. Xủi là động tác gần giống cuốc, có ngưỡi gọi là dẫy mả. Cuốc là lưỡi cuốc bổ xuống gần vuông góc mới mặt dất. Xủi là động tác mà lưỡi cuốc gần như song song với mặt đất nhưng có nghiêng một tí để lưỡi cuốc cắt lớp cỏ kèm cả rễ trên mồ mả. Xủi mả là hành vi tôn tạo mồ mả.

      Xóa
  2. Chính-xác là từ "xủi mồ" hay "xủi mả". Ngày xưa phần mộ thường được đắp đất nên phải dùng xẻng để xợt (xủi) sạch cỏ vào dịp tết hoặc giỗ hàng năm.

    Trả lờiXóa
  3. Xủi --làm tróc lên xủi bụi tùm lum, xủi cát, xủi cỏ, xủi đất. (theo Việt-ngữ hỏi-ngã tự-vị http://cadao.org/index.php?option=com_content&view=article&id=199:vit-ng-hi-nga-t-v-u-y&catid=51:vn-t&Itemid=91)

    Trả lờiXóa
  4. Cảm ơn bạn Thế Phương đã bổ sung thêm nhiều từ. Có một số từ đã được liệt kê trong từ điển này. Đây chưa thể gọi là từ điển tốt mà chỉ là tập hợp lại các từ cho tiện tra cứu thôi. Bạn xem thêm mục tham khảo bài http://nguyentienhai.wordpress.com/2011/01/15/ti%E1%BB%83u-t%E1%BB%AB-di%E1%BB%83n-ph%C6%B0%C6%A1ng-ng%E1%BB%AF-hu%E1%BA%BF/ Tiếng Huế và tiếng Quảng Bình có rất nhiều từ chung. Bạn có thể tham khảo cuốn từ điển đồ sộ này của tác giả Bùi Minh Đức. Nếu nhớ thêm từ nào mong Thế Phương bổ sung thêm nữa nhé. Lúc nào rỗi tôi sẽ cập nhật từ điển này. Số lượng từ địa phương Quảng Bình chắc chắn còn rất nhiều (vài ngàn từ) mà tôi chưa thống kê hết ở đây.

    Trả lờiXóa
  5. Hơn 60% sử dụng chung cho cả vùng từ Thanh Hóa đến Quảng Nam chứ không riêng gì Quảng Bình! mô tê răng rứa,mi tau, chi, ri ,ni,nớ sử dụng cho 8 tỉnh miền trung

    Trả lờiXóa
    Trả lời
    1. ad cho minh hoi ,cau noi (em mờ,anh nờ)la cua vung mien nao...va y nghia la gi ạ.

      Xóa